Wypalenie zawodowe w pracy opiekunki osoby starszej

Wiele osób wyjeżdża do pracy za granicę będąc w pełni zmotywowanym i gotowym na nowe wyzwania. Do podjęcia decyzji o wyjeździe motywują nas m.in. zagraniczne doświadczenie, pomoc innym, lepsze zarobki, poznanie nowej kultury itd. Jednak często okazuje się, że już po kilku tygodniach praca przestaje nas cieszyć i zastanawiamy się nad wcześniejszym powrotem do domu. Co skłania nas do takiej decyzji?
Praca opiekunki osoby starszej jest tak naprawdę trudnym zawodem, a osoby z niewielkim doświadczeniem lub niemające tego doświadczenia wcale, często nie są w stanie poradzić sobie z rzeczywistością, która wynika z opieki nad osobą starszą, a często też i schorowaną i bardzo wymagającą.
Do czynników mających duży wpływ na poczucie wypalenia w pracy należą te związane z pracą, nowym miejscem z dala od bliskich oraz stałym kontaktem z rodziną podopiecznego.

• Czynniki związane z charakterem wykonywanej pracy:
  • stały kontakt z cierpieniem – niektóre zlecenia dotyczą chorych w późnym stadium choroby;
  • przekraczanie granic intymności – pomoc w ubieraniu i higienie osobistej może być krępujące nie tylko dla osoby starszej, ale i dla opiekunki;
  • duża odpowiedzialność – opiekując się chorym przejmujemy odpowiedzialność za jego zdrowie, a czasami nawet za życie. To na nas spoczywa obowiązek pilnowania, aby podopieczny regularnie przyjmował leki oraz reagowania na zmiany stanu jego zdrowia;
  • nieprzewidywalność – w związku z dolegliwościami chorego, należy się liczyć z nocnym wstawaniem, nieplanowanymi wizytami u lekarza, rezygnowaniem z czasu wolnego, czy dostosowaniem godzin własnego snu do cyklu dobowego seniora;
  • nadmiar obowiązków – praca opiekunki zwykle nie polega jedynie na opiece nad seniorem, ale także na zaopiekowaniu się całym domem, włączając w to drobne porządki (do niektórych domów przychodzą sprzątaczki), gotowanie, zakupy itp.;
  • brak zaufania – od opiekunki oczekuje się przede wszystkim wykonywania obowiązków wynikających z umowy, opieki nad seniorem i stosowania się do zaleceń lekarskich. Niezależnie od lat doświadczenia w branży – kreatywność nie jest pożądana;
  • brak chęci współpracy – może wynikać z braku sympatii ze strony seniora, a także być spowodowana takimi chorobami, jak np. demencja lub Alzheimer;
  • odór i fekalia – niektóre zlecenia wymagają bardzo kompleksowej opieki, które obejmują mycie seniorów oraz zmiany pieluch.

 

• Czynniki związane z nowym miejscem:
• bariery językowe – na zleceniach najczęściej wymagana jest komunikatywność w języku obcym, ale niektórzy krępują się rozmawiać w innym języku i przez to ograniczają kontakty z poznanymi na miejscu osobami do absolutnego minimum;
• samotność – opiekując się osobą starszą należy zapomnieć o nawiązywaniu bliskich przyjaźni i regularnych odwiedzinach. Od opiekunki oczekuje się oddania opiece i dostępności, choć oczywiście jest zapewniany regularny czas wolny;
• ograniczony kontakt z bliskimi – oczywiście nie mamy na myśli ograniczonej możliwości kontaktowania się z własną rodziną, ale bezpośredni kontakt i uczestniczenie w uroczystościach rodzinnych są uniemożliwione przez okres pobytu na zleceniu;

 

• Czynniki związane z rodziną podopiecznego:
• brak informacji – czasami rodziny podopiecznych lub lekarze zapominają o przekazaniu wszystkich informacji o prawidłowej opiece przy występujących schorzeniach lub zachowaniach seniorów oraz jak opiekunka powinna na nie reagować;
• poczucie niedocenienia – pracując w Niemczech można spotkać się z sytuacjami, w których nie usłyszymy słów uznania za wykonywaną pracę. Wynika to z mentalności naszych zachodnich sąsiadów, którzy uważają, że nie ma potrzeby dziękowania za prawidłowe wykonywanie swoich obowiązków;
• poczucie winy – wynika również z mentalności Niemców, którzy w bardzo bezpośredni sposób wyrażają krytykę, gdy zauważą nieprawidłowości. Nie musi to oznaczać złośliwości i niezadowolenia. Robią to często z chęci pomocy i zapobiegania powtarzaniu tego samego błędu;
• niskie zarobki – przed wyjazdem zarobki wydają się atrakcyjne, jednak po przyjeździe i zapoznaniu się z obowiązkami czasami może pojawić się odczucie, że praca jest znacznie bardziej wymagająca niż się przewidywało.

Postaraliśmy się wymienić wszystkie problemy występujące w trakcie opieki nad osobami starszymi, które mogą przyspieszyć wystąpienie wypalenia zawodowego. Jednak nie oznacza to, że zawsze występują one wszystkie na raz, albo że w ogóle występują! Każde zlecenie oraz warunki pracy różnią się od siebie, tak samo jak różnią się seniorzy oraz ich rodziny.